Klik voor een grotere foto.
We hebben de complete tekst ook hieronder opgenomen, maar je kunt ook het interview lezen zoals dat in het tijdschrift staat door op de foto te klikken.

Tekst: Theo Barkel

We hebben het al vaak gezegd, en waarschijnlijk zullen we het nog wel even blijven zeggen. De grote uitgevers van ons land geven weinig uit dat ook uit ons land komt. Langlopende fantasy series die zich in het buitenland reeds bewezen hebben komen ook bij ons op de planken terecht.
Wel begrijpelijk natuurlijk, er moet tenslotte geld verdiend worden en deze boeken zorgen daar voor. Maar toch is het jammer. Zo zijn er zelfs uitgevers die volmondig toegeven niks uit te geven dat uit een Nederlandse pen komt! Kleine uitgevers als Babel producties danken hun bestaansrecht aan deze instelling. Ben je als schrijver het geleur zat en ben je overtuigd van je eigen kunnen? Dan is er altijd nog de mogelijkheid om het in eigen beheer uit te geven. Het is zowel in tijd en geld een hele investering, maar dat het kan is recent bewezen. Heel recent zelfs. Zo zijn er dit jaar drie boeken op de markt gekomen van één persoon die volledig in eigen beheer gemaakt zijn. Geen mis te verstane prestatie. Al deze boeken zijn zelfs al aan de tweede druk begonnen.

Met andere woorden, het werd hoog tijd voor Terra om ons licht op te gaan steken bij de betreffende schrijver. We kamen terecht in Noord-Limburg in het plaatsje Well. Hier woont en werkt auteur Ron Puyn. Van zijn hand kwamen de boeken Ongelooflijk…maar waar!, Nachtogen en De Hellevanger waarvan de laatste twee onder het pseudoniem Jack Lance.

Op 5 Januari 1967 zag hij het levenslicht in het Noord-Limburgse plaatsje Broekhuizenvorst. Al gauw verhuisde het gezin Puyn twintig kilometer verderop naar het dorp Velden bij Venlo. Zoals velen met hem droomde hij helemaal weg bij Star Trek en de goeie oude Horror films van o.a. Christopher Lee. Het schrijven zat er al jong in, niet verwonderlijk dat hij op de school voor journalistiek terecht kwam. Ondanks uitstekende cijfers stopte hij echter na een jaar en ging communicatie studeren in Schotland. Terug in Nederland startte hij zijn eigen communicatiebureau, hier komen we voor het eerst ook de naam Lance tegen, en ging schrijven voor bladen als Aktueel en Panorama. Hij schreef over bijna doodservaringen, astrale uittredingen en andere paranormale zaken. Het boek Ongelooflijk… maar waar! is in feite dan ook een bundeling van deze stukken. De andere boeken zijn suspenseverhalen geschreven onder de pseudoniem Jack Lance.

De eerste vraag ligt zo voor de hand dat we die dan ook maar meteen afgevuurd hebben. Waarom Jack Lance, lijkt dat niet erg veel op Jack Vance?
“Toen ik de naam Jack Lance bedacht in 1993, had ik nog nooit van Jack Vance gehoord. Ik wilde gewoon een naam hebben die ‘pakt’. Ik moest toen ook nadenken hoe mijn bedrijf zou gaan heten en zat heel snel met de naam Lance in mijn hoofd. Het is dan ook Lance Communicatiebureau geworden. Ik ben namelijk begonnen als free-lancer. Een lans heeft ook een beetje de vorm van een pen, wel een leuke symboliek voor een tekstschrijver. En een lans, dat past wel een beetje bij Fantasy en Sword & Sorcery. Dus Lance Communicatiebureau was geboren, toen was het ook niet moeilijk om aan een pseudoniem te komen. Dat werd Jack Lance. Het heeft dus niets met Jack Vance te maken. Mijn verhalen lijken er ook niet op. Ik heb trouwens nog geprobeerd om een verhaal van Jack Vance te lezen, maar ik kom er niet doorheen. Het is niet mijn stijl.”

Toch wordt de link, vanzelfsprekend, snel gelegd. Hetgeen niet altijd even leuk is natuurlijk, zeker als dan ook nog eens gesuggereerd wordt dat de naam om commerciële redenen gekozen is.
“De vraag wordt vaak gesteld ja. Iedereen zegt dan ook ‘ik begrijp het wel, want daardoor verkoop je meer.’ Maar dat moet nog blijken. Ik lig er in ieder geval niet zo wakker van.”

Hoe gaan de verkopen op dit moment?
“Ik ben 2200 van de drie boeken kwijt sinds dat ze uit zijn. En ze zijn eigenlijk eind april pas uitgekomen. Behalve bij de individuele boekhandel liggen ze onder andere bij alle Libris en Blz winkels, en bij alle V & D’s. Ze zijn verkrijgbaar bij zowel Scholtens als het Centraal Boekhuis. Ook Lecturama verkoopt ze. Het gaat niet slecht. Het kan altijd beter, maar het had veel slechter kunnen gaan.”
Voor een uitgave in eigen beheer is dat inderdaad niet slecht. Hij werkt dan ook met een vertegenwoordiger die bemiddelt tussen uitgever en boekhandel. “Die term eigen beheer uitgave moet verbannen worden. Je moet van jezelf zeggen dat je een uitgeverij hebt, en die geeft deze boeken uit!”

Stephen King

“De reacties die ik krijg zijn heel positief, voornamelijk uit de Stephen King kring. Daar ben ik ook heel trots op. Vanuit die hoek is er ook een Community opgezet. Ik heb er zelf absoluut niks aan gedaan, maar ik ben er heel erg trots op.”

Maar zoals altijd zijn er ook de slechte commentaren natuurlijk, hoe ga je daarmee om?
”Dat is in feite vrij simpel. Er zijn mensen die van de zwaardere literatuur houden. Mensen die dat lezen, houden vaak niet van mijn boeken. Zij zoeken iets anders in een boek, en dat vind je bij mij niet. Nou goed, dan moet je het niet lezen. Niet iedereen vindt bijvoorbeeld Mulisch of Grunberg leuk. Je kan het niet iedereen naar zijn zin maken tenslotte. De kritieken op de Stephen King site zijn vleiend, en daar doe ik het dan ook voor. Hij is altijd mijn voorbeeld geweest.”

Heb je er nooit aan gedacht om het naar een uitgever op te sturen? Of ben je gewoon gelijk voor het uitgeven in eigen beheer gegaan. Want dit kost toch een heleboel geld denk ik.
“De eerste drukken heb ik terugverdiend. De tweede drukken zijn pas eind augustus verschenen en moeten nog wel terugverdiend worden. Het kost een hoop geld natuurlijk, maar voor de tweede druk van Nachtogen had ik bijvoorbeeld al een bestelling van de bibliotheek van 111 stuks en daar hoefde ik maar heel weinig korting voor te geven. Dus gelijk een grote factuur ter waarde van bijna de helft van de drukprijs van dat boek. Als je naar een uitgever gaat, krijg je een paar procent en moet je er echt megaveel verkopen wil je er wat aan over houden. Ik ben nou eenmaal vrij ondernemend ingesteld, dus ik dacht laat ik het er gewoon op wagen.”

En dit brengt ons eigelijk weer terug bij de beginstatement, dat uitgevers weinig tot geen werk van oorspronkelijk Nederlandse schrijvers uitgeven. Opmerkingen als ‘als een verhaal goed genoeg is, moet het ook uitgegeven worden’ zijn dan ook achterhaald. Want het gebeurt gewoon nagenoeg niet. Ron Puyn is erg actief op dit gebied. Is het geen tijd dat we ons ondernemend opstellen? Dat er schrijvers genre collectief opstaat om dingen samen voor elkaar te krijgen. Onze Oosterburen zijn er veel beter in. Werp gewoon eens een blik bij de tijdschriften handelaar naar binnen om te constateren dat veel van de bekende leesboekjes daar vandaan komen.

En moet dat nou persé hoogstaande literatuur zijn of lezen we gewoon voor de ontspanning?
“Samen kun je dingen voor elkaar krijgen. Gezamenlijk kunnen we een groter fonds opzetten. Je moet dan wel iets meer doen dan alleen maar schrijven. De andere helft is het verkopen. Het in de markt zetten van je boeken en producten. Alex de Jong doet dat ook schitterend. Schrijvers zijn vaak individualisten en da’s jammer, want daardoor laten we ons nog wel eens de kaas van het brood eten. Schrijvers moeten ook ondernemend zijn. Er wordt wel gezegd dat er in ons land geen groot publiek is voor sf, fantasy en horror. Dat wil ik nog wel eens zien. Ik denk dat ons genre wèl toekomst heeft.”

Slapeloze nachten

“Ik heb drie jaar in Schotland gewoond en bewaar daar goede herinneringen aan, dus mijn eerste roman (De Hellevanger) wilde ik daar ook plaatsen. Door de jaren heen heb ik het honderd keer herschreven, maar het was het steeds gewoon niet. Toen ging ik naar Lecturama toe en die wilde wel een partij inkopen, op basis van niks. Maar ik wou gaan leveren, dus ik zei ‘jij krijgt het!’ Toen heb ik ook een aardige gok genomen en dagen gemaakt van twintig uur. Want ik had op dat moment slechts een kwart af. Maar het is er gekomen.”
Vervolgens moeten we nog even wachten, want het volgende boek staat al op stapel. Het is gepland voor april volgend jaar. Tussendoor houdt hij zich ook nog bezig met de fantastische leesmap. En wie weet wat nog meer, want ideeën heeft hij genoeg.

We zullen vast nog wel het één en ander van hem horen.